کد تمیز ذهنی است و هر توسعه دهنده ای برداشت شخصی از آن دارد. برخی ایده ها هستند که بهترین راهکار برای کد تمیز در نظر گرفته می‌شوند ولی در واقع میتوان گفت کد تمیز هیچ اصول و راهکار مشخص و ثابتی ندارد و در شرایط مختلف به روش های مختلف میتوانیم یک کد تمیز داشته باشیم. اگر بخواهم معنای کد تمیز را در یک جمله خلاصه کنم، می گویم: کد تمیز کدی است که به راحتی قابل درک و تغییر آن آسان است.بیایید تمامی نکات این جمله را بررسی کنیم.
درک آسان
درک آسان به این معنی است که خواندن کد آسان است، چه کدنویس اصلی بخواهد پس از مدت ها آن کد را بخواند چه یک توسعه دهنده دیگر بخواد همان کد را بخواند پس به طور خلاصه در یک کد تمیز:
-درک جریان اجرای کل برنامه آسان است
-درک نحوه همکاری اشیاء مختلف با یکدیگر آسان است
-درک نقش و مسئولیت هر کلاس آسان است
-به راحتی می توان فهمید که هر روش چه کاری انجام می دهد
-به راحتی می توان فهمید که هدف هر عبارت و متغیر چیست
تغییر آسان
تغییر آسان به این معنی است که کد به راحتی قابل توسعه و اصلاح است، و رفع اشکالات در هسته اصلی کد آسان است. اگر شخصی که تغییرات را انجام می دهد، کد را درک کند و همچنین احساس کند که تغییرات ایجاد شده در کد هیچ عملکرد موجود را خراب نمی کند، می توان به این امر دست یافت که کد تمیز است. برای اینکه کد به راحتی قابل تغییر باشد:
-کلاس ها و روش ها کوچک هستند و فقط یک مسئولیت دارند
-کلاس ها دارای API های عمومی واضح و مختصر هستند
-کلاس ها و روش ها قابل پیش بینی هستند و مطابق انتظار عمل می کنند
-کد به راحتی قابل آزمایش است و دارای تست واحد است (یا نوشتن تست ها آسان است)
-تست ها به راحتی قابل درک هستند و به راحتی قابل تغییر هستند
چرا باید به Clean Code اهمیت دهید؟
همانطور که رابرت سی. مارتین در کتاب خود به نام Clean Code: A Handbook of Agile Software Craftsmanship بیان کرد، «کد تمیز کدی است که به آن توجه شده است. کسی برای ساده و منظم نگه داشتن آن وقت گذاشته است. و توجه به جزئیات برای کدنویس قابل اهمیت بوده است» اما چرا باید اهمیت دهید؟ کدی که فقط کار می کند چه مشکلی دارد؟
شما باید اهمیت دهید زیرا کد (تقریبا) هرگز فقط یک بار نوشته نمی شود و سپس فراموش نمی شود. بیشتر اوقات شما یا شخص دیگری باید روی کد کار کنید. و برای اینکه بتوانید به طور موثر روی آن کار کنید، باید کد را درک کنید.و از آنجایی که مردم باید کدی که ما می نویسیم را درک کنند، می توانیم بگوییم که کدی که می نویسیم فقط برای کامپیوتر نیست، بلکه برای انسان نیز در نظر گرفته شده است.
برنامه نویسی هنری است که به انسان دیگر بگوییم که کامپیوتر چه کاری می خواهد انجام دهد.
– دونالد کنوت
اگر کد تمیز بنویسید، به خود, آینده و همکارانتان کمک می کنید. شما در حال کاهش هزینه نگهداری برنامه ای که در حال نوشتن آن هستید، هستید. شما تخمین زمان مورد نیاز برای ویژگی های جدید را آسان تر می کنید. شما رفع اشکالات را آسان تر می کنید. شما کار کردن روی کد را برای سال‌های آینده لذت‌بخش‌تر می‌کنید. اساساً شما زندگی را برای همه افراد درگیر در پروژه آسان تر می کنید.
شما نمی توانید ساعت های بی شماری را برای کامل کردن و تمیز نوشتن آن صرف کنید. زیر کد تمیز به راحتی نوشته نمی شود و بار ها باید تلاش کنید و آزمون خطای زیادی انجام دهید، بنابراین باید ذهنیتی را اتخاذ کنید که همیشه برای بهبود کدی که روی آن کار می‌کنید تلاش کنید. سپس باید تصمیم بگیرید که چه زمانی به اندازه کافی خوب است و همان متد و روش را ادامه دهید.
نتیجه
اصول کدنویسی تمیز در هر زبان برنامه نویسی متفاوت هست ولی معنا و مفهوم مشخصی دارد که در این مقاله بررسی شد.پس اگر یک برنامه نویس هستید که تا به امروز به کدنویسی تمیز اهمیت نمیدادید بهتر است از همین امروز شروع یک تغییر و تحول اساسی در کدنویسی شما باشد!
